ÝUNESKO-nyň Maddy däl medeni mirasy goramak boýunça komitetiniň Marokko Patyşalygynyň Rabat şäherinde geçirilen 17-nji mejlisinde ýurdumyzyň «Türkmen keşdeçilik sungaty» atly hödürnamasynyň ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizilendigi baradaky çözgüt biragyzdan kabul edildi.
Dutar türkmen halkynyň köp asyrlyk aýdym-saz medeniýetiniň aýrylmaz bölegidir. Toý bolsun, ýa resmi baýram, türkmende hiç bir dabara bagşysyz geçmez. Asyrlaryň dowamynda bagşylara halk arasynda sylag-hormat goýlupdyr. Olaryň atlaryna rowaýatlar düzülipdir. Bagşylaryň özleri bolsa dutary mukaddes bilip, oňa ýürekden berlipdirler. Ony gözüň göreji deý gorap, ýumşak matadan tikilen aýratyn daşlykda saklapdyrlar we ýat adamyň eline bermändirler.
Mälim bolşy ýaly, adaty halyçylyk Türkmenistanyň jemgyýetçilik-medeni durmuşynyň aýrylmaz bölegidir, şonuň üçin-de ol ýurdumyzyň ilatynyň umumy medeni özboluşlylygynyň alamaty saýylýar. Türkmen halysy öz gölleri bilen halkymyzyň taryhyny we ruhy hem ahlak gymmatlyklaryny beýan edip, asyrlaryň jümmüşinden geçip geldi.
Küştdepdi tansy medeniýetiň aýry bir bölegidir. Küştdepdi türkmen halkynyň dünýägaraýşynyň ösüşiniň çeper we aýdyň subutnamasydyr.
Edebi ýadygärlik-şadessany we taryhy şahsyýet Görogla tutuş dünýäde gyzyklanyp gelipdirler.
Taryhçylar, medeniýet işgärleri we edebiýatşynaslar gadymy çeşmelerden hem golýazmalardan Parfiýa döwletiniň bolandygyny gowy bilipdirler. Eýsem-de bolsa, M.E.Massonyň ýolbaşçylygyndaky ekspedisiýalar tarapyndan geçirilen gazuw-agtaryş işleriniň netijesinde toplanan hakyky subutnamalar we arheologik tapyndylar Parfiýa döwletiniň paýtagtynyň – Köne Nusaýyň binalarynyň nähili derejede ajaýypdygyny bütin dünýä görkezdi.
Häzir Köneürgenç Türkmenistanyň Daşoguz welaýatynyň Köneürgenç etrabynyň dolandyryş merkezidir. XI – XIII asyrlarda bolsa ol orta asyryň kuwwatly imperiýasy – Horezmşalar döwletiniň paýtagty bolupdyr.
Häzirki wagtda Türkmenistan dünýäniň aýrylmaz bölegi bolan taryhy we medeni gymmatlyklary gorap saklamak boýunça yzygiderli uly işler alyp barýar. Ýurdumyzdaky şeýle ýadygärlikleriň biri-de «Gadymy Merw» Döwlet medeni-taryhy goraghanasydyr. 1999-njy ýylda Gadymy Merw ÝUNESKO-nyň Bütindünýä medeni mirasynyň sanawyna girizildi.
