Şu gün Lebap welaýatynyň Çärjew etrabynda kuwwatlylygy 432 megawat bolan gazturbinaly elektrik stansiýasynyň açylyş dabarasy boldy. Täze desga ozal hereket edýän Lebap döwlet elektrik stansiýasynyň çäginde bina edildi.

Bu waka ýurdumyzy senagatlaşdyrmak, milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek we eksport mümkinçilikleri giňeltmek boýunça hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan tassyklanylan maksatnamalary durmuşa geçirmegiň ýolunda nobatdaky möhüm ädim boldy. Eziz Diýarymyzyň ähli sebitlerinde kuwwatly elektrik stansiýalarynyň gurulmagy bilen, soňky ýyllarda pudagyň kuwwaty has-da ýokarlandy. Bu bolsa ýurdumyzyň iri senagat toplumlaryny we köp sanly durmuş desgalaryny elektrik energiýasy bilen durnukly üpjün etmek bilen çäklenmän, eýsem, ony goňşy döwletlere ibermäge hem mümkinçilik berýär.

Ine, bu gün ýurdumyzyň elektroenergetikasy üçin ähmiýetli ýene-de bir taslama tamamlandy. Bu taslama Energetika ministrliginiň “Türkmenenergo” döwlet elektroenergetika korporasiýasy tarapyndan daşary ýurtly hyzmatdaşlar — Ýaponiýanyň «Sumitomo Corporation» we «Mitsubishi Power Ltd», Türkiýäniň «Rönesans Holding» kompaniýalary bilen bilelikde amala aşyryldy.

Dabara Hökümet agzalary, ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, Lebap welaýat häkimliginiň ýolbaşçylary, jemgyýetçilik guramalarynyň we köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri hem-de ýurdumyza gelen ýapon wekiliýeti, daşary ýurtly işewürler gatnaşdylar.

Täze desganyň ýanynda irden başlanan baýramçylyk dabarasyna Lebap welaýatynyň medeniýet işgärleriniň we sungat ussatlarynyň, döredijilik toparlarynyň ýerine ýetirmegindäki aýdym-sazly, tansly çykyşlar ajaýyp öwüşgin çaýdy.

Dabaraly pursat gelýär. Bu ýere ýygnananlaryň el çarpyşmalary astynda, hormatly ýaşulularyň gatnaşmagynda toý bagy kesilýär — täze möhüm energetika desgasy açylýar.

Soňra dabara gatnaşyjylar elektrik stansiýasynyň dolandyryş binasynyň maslahatlar zalyna bardylar, şol ýerde dabaraly mejlis geçirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň alyp barýan syýasaty ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmaga, halkymyzyň abadançylygyny yzygiderli ýokarlandyrmaga gönükdirilendir. Daşary döwletler bilen dürli ugurlar boýunça özara bähbitli hyzmatdaşlyga uly ähmiýet berilýär.

Döwletimiziň möhüm işewür hyzmatdaşlarynyň biri-de Ýaponiýadyr. Ýapon kompaniýalary ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ösüşine uly goşant goşýarlar. Olaryň gatnaşmagynda Mary şäherinde karbamid öndürýän zawod, Gyýanlydaky gazhimiýa toplumy, Türkmenabadyň himiýa zawodynyň kükürt kislotasyny öndürýän sehi, “Garabogazkarbamid” zawody, Ahal welaýatyndaky tebigy gazdan benzin öndürýän zawod ýaly iri desgalar guruldy.

Ýaponiýanyň dünýä belli meşhur öndürijileriniň — “Komatsu”, “Hitachi”, “Toyota” kompaniýalarynyň dürli tehnikalary ýurdumyzda giňden peýdalanylýar. Öňdebaryjy işläp taýýarlamalary we tehnologik täzelenişleri, sanly ulgamlary ornaşdyrmak babatda netijeli gatnaşyklar üçin uly mümkinçilik bar.

Eziz Diýarymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy bellenilýän ýylda Lebap welaýatynda dabaraly açylýan täze elektrik stansiýasy hem ýapon hyzmatdaşlarymyz bilen bilelikde guruldy. “Sumitomo Corporation” kompaniýasy bu iri energetika desgasynyň gurluşyk-gurnama işlerine 2018-nji ýylyň noýabr aýynda girişdi. Ine, şu gün bolsa bu desga ulanylmaga tabşyrylmaga taýýar.

Elektrik stansiýasy Ýaponiýanyň meşhur “Mitsubishi Power Ltd” kompaniýasynyň gazturbina enjamlary bilen enjamlaşdyryldy. Ýurdumyzyň elektroenergetika pudagynyň taryhynda bu kompaniýanyň tehnologiýalary ilkinji gezek ulanylýar. Bu ýerde her biriniň kuwwatlylygy 144 megawat bolan gazturbinalaryň üçüsi oturdyldy. Energobloklardan başga-da zerur bolan kömekçi desgalar guruldy. Desganyň kömekçi potratçylyk işlerini energetika desgalarynyň gurluşygynda uly tejribesi bolan “Rönesans Endüstri Tesisleri Inşaat Sanaýi we Tijaret Anonim Şirketi” kompaniýasy ýerine ýetirdi.

Täze desganyň ulanylmaga berilmegi bilen, ýurdumyzyň energoulgamynyň bellenen kuwwatlylygy ýene-de 432 megawat artar, öňden hereket edýän Lebap döwlet elektrik stansiýasynyň kuwwatlylygy bolsa 581,2 megawata deň bolar. Lebap welaýatynyň sarp edijileriniň energiýa üpjünçiliginiň ygtybarlylygy artar, täze iş orunlary dörediler. Merkezi Aziýa ýurtlaryna, şol sanda Özbegistana, Gyrgyz Respublikasyna we Owganystana elektrik energiýasynyň iberilişiniň möçberini artdyrmaga mümkinçilik berer.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň energetika syýasatynyň ileri tutulýan ugurlaryna laýyklykda, ýurdumyzda daşky gurşawy goramaga gönükdirilen çäreler yzygiderli durmuşa geçirilýär. Senagat desgalary, şol sanda energetika desgalary hem gurlanda, daşky gurşawa bölünip çykýan zyýanly galyndylaryň mukdaryny azaltmaga ýardam berýän döwrebap tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagyna uly üns berilýär.

Mary döwlet elektrik stansiýasynyň çäginde gurlan, sebitde deňi-taýy bolmadyk, kuwwatlylygy 1574 megawat bolan utgaşykly dolanyşykda işleýän bug-gaz elektrik stansiýasyny mysal hökmünde getirip bolar. Ýakyn geljekde Ahal we Daşoguz döwlet elektrik stansiýalaryny bug we gaz turbinalaryny ulanmak arkaly utgaşykly dolanyşyga geçirmek meýilleşdirilýär.

Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri bolan Gün we ýel elektroenergetikasy boýunça taslamalaryň hem geljegi uludyr. Bu taslamalaryň durmuşa geçirilmegine ýapon kompaniýalary hem gatnaşyp biler.

Türkmenistanyň gurluşyk, senagat we energetika toplumynyň ähli işgärleriniň adyndan, toplumyň düzümine girýän pudaklaryň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmakdaky tagallalary üçin hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa hoşallyk sözleri beýan edildi hem-de milli Liderimize berk jan saglyk, uzak ömür, halkymyzyň we döwletimiziň bähbidine alyp barýan köptaraply işinde üstünlikler arzuw edildi.

Soňra daşary ýurtly myhmanlara söz berildi. Ýaponiýanyň ykdysadyýet, söwda we senagat döwlet ministri Kiýoşi Ejima Çärjew etrabynda täze gazturbinaly elektrik stansiýasynyň açylyş dabarasyna gatnaşmaga çakylygy üçin hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi hem-de dabara gatnaşýanlaryň ählisini mähirli gutlady.

Bu taslama Türkmenistanyň Prezidentiniň 2015-nji ýylyň mart aýynda Sendaý şäherinde geçirilen BMG-niň tebigy betbagtçylyklaryň töwekgelçiligini azaltmak baradaky III Bütindünýä maslahatyna gatnaşmak üçin Ýaponiýa amala aşyran saparynyň çäklerinde ýokary derejedäki ikitaraplaýyn gepleşikleriň barşynda ara alnyp maslahatlaşyldy. Şol ýylyň oktýabr aýynda “Sumitomo” korporasiýasy bilen Türkmenistanyň Energetika ministrliginiň arasynda degişli ylalaşyga gol çekildi.

Täze elektrik stansiýasynyň Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň öňüsyrasynda ulanylmaga berilmegi bizi begendirýär. Myhman munuň Watanynyň şanly senesini bellemäge taýýarlanýan hemmeler üçin baýramçylyk sowgady bolandygyny aýtdy.

Tebigy gazy gaýtadan işlemek babatda soňky ýyllarda üstünlikli durmuşa geçirilen bilelikdäki taslamalaryň birnäçesi ýurtlarymyzyň ysnyşykly ykdysady gatnaşyklaryny hemmetaraplaýyn berkitmäge ygrarlydygyndan habar berýär diýip, Kiýoşi Ejima nygtady hem-de ýapon kompaniýalarynyň türkmen ykdysadyýetini diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmäge we daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümçilikleri döretmäge mundan beýläk-de işjeň gatnaşjakdygyna ynam bildirdi.

Şu ýylyň iýul aýynda Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedowyň XXXII tomusky Olimpiýa oýunlarynyň resmi açylyş dabarasyna gatnaşmak üçin Ýaponiýa saparynyň barşynda gazanylan täze ylalaşyklar munuň subutnamasydyr. Şonda “ITOCHU” korporasiýasy bilen Türkmenistanyň Suw hojalygy baradaky döwlet komitetiniň arasynda “Komatsu” gurluşyk tehnikalaryny getirmek hakynda hem-de “Sumitomo” korporasiýasy bilen “Türkmenawtoulaglary” agentliginiň arasynda “Toyota” kysymly ýeňil awtoulaglaryň we awtobuslaryň getirilmegi hakynda ylalaşyklara gol çekildi.

Jenap Kiýoşi Ejima çykyşyny tamamlap, Türkmenistanyň Prezidentine berk jan saglyk hem-de ähli başlangyçlarynda üstünlikler, Türkmenistanyň halkyna bolsa bagtyýarlyk we abadançylyk arzuw etdi.

Lebap döwlet elektrik stansiýasynyň täze desgasyna “Mitsubishi Power Ltd” kompaniýasy tarapyndan öndürilýän M701DA görnüşli gazturbinalaryň Merkezi Aziýada ilkinji gezek gurnalandygyny tassyklaýan “Sumitomo” korporasiýasynyň güwänamasy hem-de Şweýsariýanyň Federal Tehnologiýa institutynyň “Innowasion täze tehnologiýalar” güwänamasy we Germaniýanyň “Max Planck” institutynyň “Täsiri ýokary we dowamly bolmagy üçin” güwänamasy dabaraly ýagdaýda gowşuryldy.

Soňra ýurdumyzyň elektroenergetikasynyň täze desgasy barada maglumat berýän wideofilm görkezildi.

Şeýlelikde, täze elektrik stansiýasy işe girizilýär. Bu ýerde oturdylan monitorlar elektrik stansiýasynyň meýilleşdirilen kuwwatlylyga çykyşyny synlamaga mümkinçilik berýär.

Dabara tamamlanandan soňra, Türkmenistanyň Prezidentiniň adyndan elektrik stansiýasynyň işgärlerine täze gulluk awtoulaglarynyň açarlary gowşuryldy.

Mälim bolşy ýaly, energiýanyň arzan, ygtybarly we döwrebap çeşmelerine elýeterlilik ähli döwletleriň ösmeginde, olaryň halklarynyň abadançylygynda möhüm ähmiýete eýedir. Dünýä jemgyýetçiliginiň tagallalary, şol sanda BMG tarapyndan kabul edilen “2030-njy ýyla çenli döwür üçin gün tertibi” bu maksada ýetmäge gönükdirilendir.

Lebapda gurlan täze elektrik stansiýasynyň “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” diýen şygar astynda geçýän 2021-nji ýylda işläp başlamagynyň çuňňur manysy bardyr. Onuň ulanylmaga girizilmegi ýurdumyzyň dünýäniň energetika ulgamyna mundan beýläk-de üstünlikli goşulyşmagyna, türkmen energiýa serişdeleriniň dünýä bazarlaryna iberilişiniň möçberini artdyrmaga ýardam eder. Mahlasy, munuň özi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda döredijiligiň we rowaçlygyň ýoly bilen ynamly öňe barýan Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny hem-de halkara abraýyny pugtalandyrmaga hyzmat eder.