Şu gün Mary etrabynda täze önümçilik desgasy — ýyllyk kuwwatlylygy 3 müň tonna tehniki uglerod öndürmäge niýetlenen zawod açylyp ulanmaga berildi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň öňde goýan giň gerimli wezipelerine laýyklykda, Türkmenistan täze taryhy eýýamda ykdysadyýeti senagatlaşdyrmakdan ugur alyp, täzeçil tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylan, diwersifikasiýalaşdyrylan senagat toplumyny döretmegi maksat edinýär. Bu bolsa pudaklaryň düzümini düýpli döwrebaplaşdyrmagy, Watanymyzyň baý tebigy serişdeleriniň esasynda işleýän ýokary tehnologiýaly we ylma esaslanýan kärhanalaryň gurulmagyny göz öňünde tutýar. Şunuň bilen baglylykda, häzirki zaman bilimli, ýokary derejeli hünärmenleriň taýýarlanylmagyna hem aýratyn üns berilýär.

Ýurdumyzyň ägirt uly çig mal kuwwatynyň netijeli peýdalanylmagy daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürýän önümçilikleri döretmek hem-de Türkmenistanyň eksport kuwwatyny artdyrmak wezipelerini üstünlikli çözmäge, içerki we daşarky bazarlarda uly isleg bildirilýän ýokary hilli, bäsdeşlige ukyply önümleri öndürmäge mümkinçilik berýär.

Döwlet Baştutanymyzyň degişli Kararyna laýyklykda, täze kärhanany gurmak boýunça taslamany “Eziz dag” hojalyk jemgyýeti amala aşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, Türkmenistanyň ykdysady strategiýasynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri döwlet-hususyýetçilik hyzmatdaşlygyna esaslanan bazar gatnaşyklaryny işjeň ornaşdyrmakdan, ýurdumyzyň işewürligini, telekeçileriň başlangyçlaryny höweslendirmekden hem-de goldamakdan ybaratdyr. Bu ugra «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynda» uly ähmiýet berilýär.

Türkmen işewür toparlarynyň wekilleri halk hojalygynyň dürli pudaklarynda netijeli zähmet çekýärler. Munuň özi ýurdumyzyň ykdysady kuwwatynyň pugtalandyrylmagyna, täze iş orunlarynyň döredilmegine, halkyň hal-ýagdaýynyň ýokarlandyrylmagyna ýardam edýär. Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň döredilmeginiň 14 ýyllygyna bagyşlanyp geçirilýän sergi we maslahat milli ykdysadyýetimiziň döwlete dahylsyz ulgamynda gazanylýan uly üstünlikleriň aýdyň beýanyna öwrüldi. 12-nji aprelde Aşgabatda açylan forumyň tapawutly aýratynlygy onuň anyk häsiýetlere baý bolmagyndan ybaratdyr. Muňa TSTB-niň gazananlarynyň häzirki gözden geçirilişiniň dowamynda baglaşylan ylalaşyklar hem-de şertnamalar, şol sanda daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen baglaşylan resminamalar aýdyň şaýatlyk edýär. Munuň özi türkmen telekeçileriniň daşary ýurt bazarlaryna işjeň çykýandygynyň subutnamasydyr.

Senagatyň dürli pudaklarynda uly islegden peýdalanýan himiýa senagaty önümleriniň biri hem tehniki ugleroddyr. Mary etrabynda ýerleşen täze zawodyň ulanmaga tabşyrylmagy ýurdumyzda bu önümiň çykarylyşyny artdyrmaga, netijede bolsa onuň eksportynyň mukdaryny köpeltmäge mümkinçilik berer.

Umumy meýdany 9,9 gektara barabar bolan kärhana häzirki zaman enjamlary we öňdebaryjy tehnologiýalar bilen üpjün edildi. Onuň düzümine önümçilik toplumyndan başga-da, edara binasy, ammar, birnäçe ugurdaş inženerçilik-tehniki desgalar girýär. Şeýle hem senagat desgasynyň işiniň doly üpjün edilmegi üçin hemme zerur ulgamlar, şol sanda gaz, elektrik, suw üpjünçilik ulgamlary we beýlekiler göz öňünde tutuldy.

Tehniki uglerod uglewodorodlardan alynýan önümdir. Onuň ulanylyşy dürli häsiýetlidir. Mysal üçin, ol polimer serişdeleriniň düzümine girýär, rezin-tehniki önümleriň ulanylyş häsiýetini gowulandyryp, şol önümler öndürilende güýçlendirip dolduryjy hökmünde giňden peýdalanylýar, hususan-da, awtoulaglaryň tekerlerine berklik berýär. Mundan başga-da, tehniki uglerod plastik häsiýetli önümleri reňklemek hem-de olaryň könelişmegini haýalladýan we plastmassalara antistatik hem-de elektrik geçiriji häsiýet berýän bir bölek hökmünde ulanylýar. Käbir ýagdaýlarda ol okislenme ýagdaýynyň öňüni almaga ýardam edýän serişdedir.

Tehniki uglerod polimerleriň howanyň täsirine durnuklylygyny ýokarlandyrmak, şol sanda ultramelewşe şöhlesiniň täsirinden goramak üçin ähli polimerlere diýen ýaly goşulýar. Şunuň bilen bir hatarda, ol metallurgiýada, elektrotehnikada, çaphana işinde, reňkleme-ýalpyldatma arkaly bezemekde, ýeňil senagatda peýdalanylýar hem-de nusgalary köpeldýän tehnikada, ýörite görnüşli kagyzlary almakda, elektrokömür önümlerini hem-de dürli elektron enjamlar, abzallar, sanly tehnikalar üçin elektrik taýdan güýçlendiriji çeşme bolan galwanik serişdeleri öndürmekde ulanylýar. Tehniki uglerod beton, sement, asfalt-beton we organomineral garyndylaryň hem-de beýlekileriň düzüm bölegi hökmünde gurluşyk pudagynda-da peýdalanylýar.

Şeýlelikde, “Halkyň Arkadagly zamanasy” şygary astynda geçýän ýylda eziz Diýarymyzyň himiýa senagatynyň düzümini artdyran täze, döwrebap kärhananyň ulanmaga berilmegi ata Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny berkitmekde, bu ugurda öňde goýlan möhüm wezipeleri çözmekde nobatdaky ädim boldy.